![Anatomia mózgu](/media/lib/126/n-anatomia-mozg-b1e3c40b363a79e0b4ebc41def7c094a.jpg)
Duże mózgi ssaków rozwinęły się dzięki dwóm wielkim katastrofom
4 maja 2021, 08:11Po porównaniu masy mózgów i ciał 1400 żyjących i wymarłych gatunków ssaków naukowcy doszli do wniosku, że mózgi ssaków nie powiększały się liniowo. Uczeni wykorzystali w swoich badaniach m.in. skamieniałości 107 ssaków, w tym najstarszej małpy Europy czy prehistorycznych waleni. Okazało się, że zwierzęta o dużych mózgach, jak słonie czy delfiny, powiększały ten organ w różny sposób.
![](/media/lib/264/n-czarnadziura-02cead5e049838c475f511a86d2d60d2.jpg)
Przebudzenie supermasywnych czarnych dziur
30 kwietnia 2021, 04:03Międzynarodowy zespół astronomów korzystając z kosmicznego teleskopu eROSITA znajdującego się na pokładzie misji Spektr-RG odkrył powtarzające się co kilka/kilkanaście godzin wybuchy w zakresach promieniowania rentgenowskiego pochodzące z obszarów centralnych w dwóch galaktykach. Wcześniej nie wykazywały one jakiejkolwiek aktywności
![](/media/lib/452/n-mieczolsz-b9e0ef433de2bfada1f6652f9eebe17a.jpg)
Sensacyjne znalezisko pod Olsztynem: świetnie zachowany miecz wraz z osprzętem
22 kwietnia 2021, 12:47Pod Olsztynem znaleziono świetnie zachowany średniowieczny miecz takiego typu, jaki był używany podczas bitwy pod Grunwaldem. Sensacyjne znalezisko, jakie zdarza się raz na kilkadziesiąt lat, składa się z miecza, pochwy, pasa i dwóch noży.
![](/media/lib/403/n-hadza-e84bcf9f8e962b02b53f867b97382717.jpg)
Ludzie od 12 000 lat kształtują Ziemię. Zagrożeniem jest nie obecność człowieka, a nadmierna eksploatacja
20 kwietnia 2021, 08:31W celu ochrony bioróżnorodności od kilkudziesięciu lat stosuje się metodę polegającą na ochronie ważnych regionów przez wpływem człowieka. Jednak nowe analizy obejmujące 12 000 lat wstecz wskazują, że jeszcze w czasach, gdy po Ziemi chodziły mamuty tylko 27% powierzchni planety było wolne od obecności człowieka. Obecnie jest to 19%
![](/media/lib/451/n-spiacedziecko-7d352529beb3c521ba6b19827e90e3c2.jpg)
U chrapiących dzieci występują zmiany strukturalne w mózgu
14 kwietnia 2021, 10:18Analiza skanów rezonansu magnetycznego dostarczyła dowodów, że u dzieci, które regularnie chrapią, występują strukturalne zmiany w mózgu. Mogą one odpowiadać za zmiany zachowania powiązane z chrapaniem, takie jak problemy ze skupieniem uwagi, nadaktywność i problemy z uczeniem się.
![](/media/lib/450/n-galileo-a12268a672c6a6690a7ebe3caba78d1b.jpg)
Naukowcy z wrocławskiego Uniwersytetu Przyrodniczego rozwiązali zagadkę wynikającą z teorii względności
6 kwietnia 2021, 11:49Chociaż ogólna teoria względności Einsteina liczy już ponad 100 lat, nadal zawiera wiele dotychczas nieopisanych zjawisk. Naukowcy z Instytutu Geodezji i Geoinformatyki UPWr wraz z przedstawicielami ESA opublikowali artykuł, który opisuje w sposób kompleksowy, co dzieje się ze sztucznymi satelitami krążącymi wokół Ziemi i jak ogólna teoria względności wpływa na orbity i ruch satelitów
![](/media/lib/449/n-obszar-wykopu-podczas-prac-1024x576-2dd664c462e34c99902470b5ea194d1a.jpg)
Małopolska: we Wrzępi zbadano wielkie centrum produkcji garncarskiej z okresu wpływów rzymskich
26 marca 2021, 11:27We Wrzępi (woj. małopolskie) archeolodzy badali pozostałości wielkiego centrum produkcji garncarskiej sprzed ponad 1700 lat. Składa się na nie ok. 130 pieców. Jest to stanowisko kultury przeworskiej. [...] W świetle obecnej wiedzy jest to nie tylko największe tego typu stanowisko produkcyjne na [dzisiejszych] ziemiach polskich, ale także jedno z największych w całej barbarzyńskiej Europie okresu rzymskiego. Jedynym porównywalnym pod względem liczby pieców miejscem jest wielkie centrum produkcji z Medieșu Aurit w Rumunii, gdzie badacze, także na podstawie badań magnetycznych, szacują liczbę na ponad 200 pieców - podkreśla Jan Bulas.
![](/media/lib/448/n-lhcb-043ec6b452fcbb1ccab6e378fe5f5527.jpg)
W CERN zarejestrowano naruszenie Modelu Standardowego i odkryto nową cząstkę, leptokwark?
24 marca 2021, 09:30Podczas ostatnich badań w CERN zdobyto dane, które – jeśli zostaną potwierdzone – będą oznaczały, że doszło do naruszenia Modelu Standardowego. Dane te dotyczą potencjalnego naruszenia zasady uniwersalności leptonów. O wynikach uzyskanych w LHCb poinformowano podczas konferencji Recontres de Moriond, na której od 50 lat omawia się najnowsze osiągnięcia fizyki oraz w czasie seminarium w CERN.
![](/media/lib/448/n-arras-6258e28531cda618575c72698e629c95.jpg)
Wielka gala arrasów w Zamku Królewskim na Wawelu
17 marca 2021, 12:59Od 18 marca na Zamku Królewskim na Wawelu będzie można zobaczyć wszystkie arrasy stworzone na zamówienie króla Zygmunta Augusta, które znajdują się obecnie w polskich zbiorach. Jak podkreślono w komunikacie Zamku, to jedyny w dziejach jagiellońskiej rezydencji pokaz całej zachowanej kolekcji we wnętrzach, dla których tapiserie zostały stworzone. Kuratorami i autorami wystawy "Wszystkie arrasy króla. Powroty 2021–1961–1921" są Magdalena Ozga, Magdalena Piwocka i Jerzy Holc.
![](/media/lib/431/n-samieczieby-da8bd7c0a5fcf2cecd900d20b8361d4f.jpg)
Akcja karmnik w Białymstoku: prawie 560 zaobrączkowanych ptaków
9 marca 2021, 08:15Prawie 560 zaobrączkowanych ptaków, rzadkie gatunki przy karmnikach – to podsumowanie ostatniego sezonu Akcji Karmnik z udziałem studentów Uniwersytetu w Białymstoku. W ramach akcji ptaki były dokarmiane ptaki i odławiane w ornitologiczne siatki, a po zaobrączkowaniu - wypuszczane